فشار خون چیست؟
به نیرویی که خون هنگام عبور به دیواره شریانها وارد میکند فشارخون گفته میشود. به نیروی وارده در هنگام انقباض کامل ماهیچه قلب، عنوان فشارخون «سیستولی» و در حالت استراحت قلب، عنوان فشارخون «دیاستولی» اطلاق میشود. فشار خون در نواحی نزدیک قلب، بیشتر و با فاصله گرفتن از قلب، کمتر میشود.
فشار خون بالا زمانی اتفاق میافتد که میزان فشار خون در بیمار به سطح بالاتر از نرمال افزایش یابد. معمولا چند عامل باعث این بیماری می شود که مهمترین آن ها تغییر در اندازه قطر سرخرگها (شریانها) است. در واقع، هرچه شریانها (سرخرگها) تنگتر باشند، میزان فشار خون بیشتر میشود. فشار خون بالا در طولانی مدت میتواند به رگها و سایر اندامهای بدن، به خصوص مغز، قلب، چشمها و کلیهها آسیب جدی وارد کند.
انواع فشارخون
به طور کلی، فشار خون بالا به دو دسته زیر تقسیم میشود؛
- فشار خون اولیه
- فشار خون ثانویه
فشار خون اولیه نوعی از فشار خون بالاست که به مرور زمان و بدون دلیل مشخصی اتفاق میافتد. بیشتر مبتلایان به فشار خون بالا دارای نوع اولیه فشار خون هستند. هنوز دلیل بروز فشار خون اولیه شناخته نشده است، اما حدس میزنند که عوامل زیر در بروز آن دخیل باشند:
- عوامل ژنتیکی
- تغییرات فیزیکی مانند چاقی یا عدم تحرک بدنی کافی
- اثر محیط مانند استرس
در شاغلین عوامل متعددی باعث می شود فشار خون بالا بیشتر دیده شود؛ این عوامل عبارتند از:
- تغذیه نامناسب
- کمبود زمان استراحت و ساعات غیرکافی برای خواب
- نداشتن وقت کافی برای ورزش و تحرک بدنی
زمانی که یک بیماری زمینهای باعث افزایش فشار خون گردد، به این شرایط فشار خون بالای ثانویه گفته میشود.
شرایط مختلفی میتوانند سبب بروز فشار خون ثانویه شوند:
- بیماریهای کلیوی
- وقفه تنفسی در زمان خواب
- مشکلات مرتبط با تیروئید
- عوارض جانبی مصرف دارو
- نارسایی قلبی مادرزادی
- مصرف مواد مخدر و الکل
علت بالا رفتن ناگهانی فشار خون
بعضی شرایط باعث افزایش ناگهانی فشار خون در افراد میشود. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف کافئین؛ حتی درصورتی که فشار خون نرمال باشد، مصرف کافئین باعث افزایش موقت و ناگهانی فشار خون میشود.
- مصرف برخی داروها؛ در صورت ابتلا به فشار خون باید در مورد داروهای مصرفی محتاط بود، چون برخی داروها حتی آنهایی که برای مصرف نیاز به نسخه پزشک ندارند مثل: قرص سرماخوردگی میتواند باعث افزایش فشار خون گردد.
- مصرف مواد غذایی حاوی تیرامین؛ تیرامین یک آمینواسید است که به صورت طبیعی در بدن وجود داشته و در برخی مواد غذایی یافت میشود. استفاده از غذاهایی که حاوی مقدار زیادی تیرامین است از جمله: برخی انواع پنیرها و غذاهای فرآوری شده منجر به افزایش ناگهانی فشار خون میشود.
- سیگار کشیدن؛ مصرف حتی یک عدد سیگار میتواند ٥ الی ١٠ میلیمتر جیوه فشار خون را افزایش دهد. هر چند اثر ان موقتی است اما در طولانی مدت اثرات مخربی روی قلب و عروق به جا میگذارد.
- استرس؛ یکی از عواملی شایع و گاهی غیر قابل اجتناب افزایش فشار خون محسوب میشود. در صورتی که استرس طولانی مدت فرد را درگیر کند میتواند منجر به فشار خون بالای دائم شود.
- اضطراب؛ یکی از عواملی است که منحر به افزایش فشار خون میشود و تاثیر آن را میتوان گاهی در تفاوت فشار خون اندازهگیری شده در منزل و مطب پزشک مشاهده کرد؛ به این ترتیب که برخی افراد به دلیل اضطرابی که در مطب پزشک تجربه میکنند، فشار خونی که پزشک ثبت میکند بیشتر از مقداری است که در منزل اندازه میگیرند.
- فعالیت بیش از حد غدد فوق کلیوی؛ با افزایش تولید هورمونهایی در تنظیم آب و سدیم بدن دخالت دارند منجر به افزایش فشار خون میشود.
پیشگیری از فشار خون بالا
بیماری فشارخون بالا از جمله بیماریهایی است که با رعایت نکات بسیار سادهای میتوان از عوارض ابتلا به آن پیشگیری نمود که از جمله آنها میتوان موارد زیر را برشمرد:
- اندازهگیری منظم فشارخون، چربی خون و قند خون
- اختصاص دادن ساعاتی از روز به انجام فعالیت بدنی با توجه به شرایط جسمی
- انجام فعالیت بدنی با شدت متوسط به مدت حداقل ٣٠ دقیقه در روز
- کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- ترک مصرف دخانیات
- مصرف حداقل ٥ وعده میوه و سبزی در طول روز
- کاهش مصرف نمک و غذاهای فرآوری شده
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا معمولا علامت و نشانه خاصی ندارد و شاید سالها طول بکشد تا علائم افزایش فشار خون در شخص نمایان شود. علائم فشار خون بالا عبارتند از:
- سردرد
- تنگی نفس
- خون دماغ
- سرگیجه
- احساس درد در قفسه سینه
- ضعف در بینایی
باید توجه داشته باشیم این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا دیده نمیشود، به علاوه بروز این علائم نشانه افزایش فشار خون نیست اما عدم توجه به این علائم در فرد بیمار میتواند خطرناک باشد.
کنترل فشار خون بالا
اطلاع پزشک از نوع فشار خون بالا (اولیه یا ثانویه) و عوامل تاثیرگذار بر آن، در کنترل فشار خون بالا بسیار موثر است.
اگر فرد مبتلا به افزایش فشار خون اولیه باشد، اصلاح شیوه زندگی میتواند در کاهش فشار خون او تاثیر مستقیم بگذارد. از جمله این تغییرات میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- انتخاب رژیم غذایی مناسب مشکلات قلبی و عروقی
- کنترل مصرف نمک
- ورزش روزانه و مداوم
- داشتن وزن مناسب
- کنترل مصرف الکل
- ترک سیگار
- ورزش منظم
عوارض فشار خون بالا
از جمله عوارض این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش میزان بیماریهای قلبی
- سکتههای قلبی و مغزی
- بیماریهای کلیوی
- آسیب اندامهای حیاتی
- مرگ زودرس
درمان فشار خون بالا در طب سنتی
در طب سنتی معتقدند که کاهش صفرا در بدن باعث اختلال در فشارخون میشود. در این شرایط موارد زیر توصیه میشود.
- آلو یا تمشک
- سیب
- طالبی
- زالزالک
- تخم گیاه کرفس
- دمنوش برگ زیتون
- سنبلالطیب
- چای ترش
- دمکرده زرشک
- سرکه و آبلیمو
تاثیر ماساژ بر فشار خون بالا
رگهای بدن از فیبرهای عضلانی صاف ساخته شدهاند که همزمان با هم حرکت کرده و باعث انقباض یا پمپاژ خون میشوند. مطالعاتی روی تاثیر ماساژ انجام شده است که نشان میدهد ماساژ میتواند فشارخون را در طولانیمدت کاهش دهد. ماساژ سوئدی و ماساژ آروماتراپی جز موارد موثر در فشارخون هستند.
چند درمان گیاهی فشار خون بالا عصبی با استفاده از برخی داروهای گیاهی موثر
اگر بخواهیم رایجترین و بهترین نوع درمان گیاهی فشار خون بالا عصبی را برایتان ذکر کنیم، باید بگوییم در میان دهها نوع داروی گیاهی، محصولاتی همچون چای ترش، تخم کتان، زیرفون، دارچین، زالزالک، بوگو، سیر، دانه زیره سیاه، کرفس و بومادران جزو بهترینها هستند و شما میتوانید با تهیه آن به روشهای مختلف از این محصولات استفاده کنید.
درمان طب سنتی و فشار خون بالا
- عرق بیدمشک
این عرق گیاهی طبیعی اگر به شکل ارگانیک تهیه شده باشد، به جز کاهش فشارخون میتواند باعث تقویت قلب شود و همینطور استرس و تنش را کاهش دهد. عرق بیدمشک دارای ویتامینهای مختلفی است که همگی برای سلامت عمومی بدن مفید هستند و شما با مصرف آن میتوانید از آنها نیز بهره ببرید.
- عرق بومادران
اثرات درمانی این گیاه به طور کامل برای افت فشارخون به اثبات رسیده است. عرق بومادران فشارخون سیستولیک و همینطور دیاستولیک را کاهش میدهد و جز محصولاتی با طبع گرم است. درست است که اکثر عرقیات گیاهی جزو روشهایی با عارضه کم برای درمان هایپر تنشن هستند، اما بهتر است برای مصرف عرق بومادران و سایر عرقیات با پزشک خود مشورتی داشته باشید.
- عرق هل
هل از محصولات گیاهی است که همه ما با آن آشنا هستیم و به روشهای مختلفی از آن برای درمان بیماریها استفاده میشود.
کاهش و درمان گیاهی هایپر تنشن با استفاده از عرق هل امکانپذیر است و این گیاه جزو محصولاتی با طبع گرم است که نه فقط در کنترل و کاهش فشارخون بلکه در بهبود عملکرد قلب و عروق نیز میتواند مفید واقع شود. عرق هل دارای منیزیم و پتاسیم است و میتواند کلسترول خون را نیز تنظیم نماید.
- عرق کرفس
اگر به دنبال یافتن عرق داروی گیاهی برای فشارخون هستید، عرق کرفس میتواند انتخاب عالی برایتان باشد که برای کنترل فشارخون باید حداکثر روزانه یک لیوان و نه بیشتر از آن استفاده شود.
کرفس دارای ویتامینهای مهم بدن است و اثرات آن برای کاستن فشارخون به اثبات رسیده البته به شرطی که از نمونههای کاملا طبیعی و ارگانیک تهیه شود.
- عرق اسطوخودوس
هر جایی که نامی از داروی گیاهی برای درمان بیماری باشد، اسطوخودوس یکی از آنهاست. عرق اسطوخودوس آنتیاکسیدانهای مفید برای بدن دارد و یکی از خواص آن کاهش دهنده استرس است و به خاطر همین در درمان فشارخون عصبی نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
اگر دچار فشارخون هستید و به دنبال یافتن عرقیات برای هایپر تنشن هستید، حتما عرق اسطوخودوس را امتحان کنید.
- عرق سیر
خواص دارویی سیر که یکی از آنها افت فشارخون است برای همه ثابت شده است و شما نیز اگر تاکنون از عرق سیر برای پایین آوردن فشارخون استفاده نکردهاید، توصیه میشود از عرق آن نه فقط برای تنظیم هایپر تنشن بلکه برای درمان سایر بیماریها و مشکلات استفاده کنید زیرا عرق سیر دارای عنصرهای بسیار مفید برای بدن است.
- عرق زیره سیاه
زیره سیاه به تنهایی جزو گیاهان دارویی شفابخش است که شما میتوانید برای کنترل و کاهش فشارخون نیز از عرق این گیاه استفاده کنید. عرق زیره سیاه باید به شکل مداوم مصرف شود تا نتیجه عالی در درمان هایپر تنشن و حتی کلسترول بد خون را شاهد باشیم. توصیه پزشکان طب سنتی برای مصرف عرق زیره سیاه، قبل از صرف غذاست.
هشدارهایی برای درمان فشار خون بالا
جهت درمان فشار خون باید به نکاتی مهم در این زمینه توجه کنید تا پس از مصرف آنها دچار مشکل خاصی نشوید. عرقیات گیاهی و بهزور کلی روشهای درمانی گیاهی جزو مواردی هستند که شما بدون نسخه پزشکی نیز میتوانید از آنها استفاده کنید، اما اگر بیماری خاصی دارید و یا جزو مادران باردار هستید به هیچ عنوان توصیه به مصرف خودسرانه عرقیات گیاهی نمیشود زیرا ممکن است عوارض جدی و خطرناکی برایتان داشته باشد.
از آنجایی که برخی از عرقیات گیاهی با داروهای کاهنده کلسترول خون تداخل دارند، اگر از این داروها مصرف میکنید، احتیاط کنید برخی از عرقیات گیاهی ممکن است باعث افت ناگهانی قند خون شوند. چنانچه به زخم معده مبتلا هستید نیز برای مصرف عرقیات گیاهی باید با پزشک مشورت کنید. لازم به ذکر است برخی از عرقیات گیاهی ممکن است باعث بروز دلدرد و اسهال در افراد شوند مخصوصا کسانی که بیش از حد مجاز از انواع عرقیات گیاهی استفاده کردهاند.
چنانچه در دوران قاعدگی هستید و یا باردار هستید حتما برای مصرف هرگونه عرقیات گیاهی به متخصص مربوطه مراجعه کنید. چرا که گاهی اوقات مصرف برخی از عرقیات گیاهی ممکن است باعث سقط جنین شود.
اگر جزو افرادی با سلامت بدنی کامل هستید یعنی در واقع دیابت ندارید، باردار نیستید، زخم معده ندارید، به هیچ بیماری مبتلا نیستید، در دوران قاعدگی به سر نمیبرید و در نهایت باردار نیستید، برای مصرف عرقیات گیاهی ابتدا مقدار کمی از آن را مصرف کنید تا اگر شاهد عوارض بودید مصرف آن را قطع کنید.
شما قطعا جزو افرادی هستید که به هر دلیلی قصد استفاده از عرقیات گیاهی برای درمان فشارخون دارید زیرا با این محتوا آشنا شدهاید. اگر هایپر تنشن دارید، توصیه میکنیم به پزشک مراجعه کنید تا با آزمایشهای لازم مشخص کند که چرا دچار فشارخون شدهاید زیرا در این صورت میتوانید از بهترین و موثرترین داروی گیاهی برای فشارخون استفاده کنید.