آیا تابه‌حال به طور مداوم احساس خستگی، حواس‌پرتی و تغییر خلق‌وخوی کرده‌اید؟ اگر این علائم را داشتید ممکن است دچار مه مغزی شده باشید. این عارضه یک علامت است که در نتیجه استرس، تغییرات خواب، مصرف دارو و عوامل دیگر ایجاد می‌شود. این عارضه باعث گیجی، مشکلات حافظه و عدم تمرکز می‌شود.
مه مغزی چیست؟
این عارضه به نوبه خود بیماری به شمار نمی‌آید ولی علامت بیماری‌های دیگر است و یک نوع اختلال عملکرد شناختی است که شامل موارد زیر می‌شود:
- مشکلات حافظه
- وضوح ذهنی پایین
- تمرکز پایین
- عدم تمرکز
- ناتوانی در انتخاب صحیح واژگان
- ناتوانی در انجام چند کار به صورت همزمان
از دیگر علائم مه مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود انرژی و یا خستگی
- تحریک‌پذیری
- سردرد شدید
- فراموشی و ایجاد مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات
- انگیزه پایین، احساس ناامیدی و یا افسردگی خفیف
- اضطراب
- گیجی و منگی
- اختلالات مرتبط با خواب در طول شب و یا بی‌خوابی
- سخت بودن فعالیت‌های بدنی
دلایل ابتلا به مه مغزی چیست؟
- اثر استرس بر مه مغزی : استرس مزمن باعث افزایش فشارخون، تضعیف سیستم ایمنی و افسردگی می‌شود. استرس همچنین باعث فرسودگی ذهنی می‌شود؛ زمانی که ذهن شما خیلی خسته شود فکر کردن، استدلال آوردن و تمرکز کردن سخت‌تر می‌شود.
- کمبود خواب و ابتلا به مه مغزی : طبق تحقیقات انجام شده کمبود خواب عملکرد مغز را مختل می‌کند. حتماً هر شب ۸ الی ۹ ساعت خواب مفید داشته باشید. خواب کم منجر به کاهش تمرکز و عدم توانایی در درست فکرکردن و عاقلانه رفتار کردن می‌شود.
- اختلالات هورمونی : طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۸، اختلالات هورمونی نیز ممکن است موجب بیماری مه مغزی شود. میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون در طی بارداری افزایش پیدا می‌کنند. این تغییرات بر حافظه تأثیر می‌گذارد و موجب اختلال شناختی کوتاه‌مدت می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۹، کاهش هورمون استروژن در طی یائسگی باعث فراموشی، کاهش تمرکز و عدم توانایی در درست فکرکردن و عاقلانه رفتار کردن می‌شود.
- رژیم غذایی : طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۲۱ رژیم غذایی نیز در ایجاد این عارضه نقش دارد. ویتامین B12 به عملکرد صحیح مغز کمک می‌کند و کمبود آن موجب مه مغزی می‌شود. اگر حساسیت غذایی و یا آلرژی دارید، این عارضه ممکن است بعد مصرف غذاهای خاص مانند بادام‌زمینی، اسپارتام (شیرین‌کننده کم کالری)، لبنیات ظاهر شود. حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی‌تان ممکن است باعث بهبودی علائم شود.
- عوارض داروها و مه مغزی : اگر زمان مصرف دارویی متوجه این عارضه شدید، حتماً به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. بر اساس تحقیقات سال ۲۰۲۱ این عارضه ممکن است عوارض جانبی دارو باشد. پایین آوردن دز دارو و یا تغییر آن ممکن است علائم را بهبود بخشد. این مشکل احتمال دارد بعد از درمان سرطان اتفاق بیفتد که با نام اختلال مغز شیمیایی نیز شناخته می‌شود.
- مشکلات سلامتی و مه مغزی : مشکلات سلامتی و بیماری‌هایی که با التهاب، خستگی و تغییرات در سطح گلوکز خون ارتباط دارند نیز ممکن است منجر به این عارضه شوند؛ برای مثال، مه مغزی علامت سندروم خستگی مزمن است که موجب خستگی پایدار طولانی‌مدت می‌شود.
- بیماری آلزایمر و مه مغزی : به دلیل داشتن آلزایمر تغییراتی در مغز شکل می‌گیرد که اغلب موجب ایجاد مه مغزی می‌شود.
- فشارخون بالا : فشارخون بالا احتمال دارد که به رگ‌های خونی آسیب وارد کرده و در انتقال خون، اکسیژن و مواد مغذی اختلال ایجاد کند و در نتیجه موجب اختلال در کارکرد سلول‌ها در مغز می‌شود. افرادی که دچار فیبرومایالژی هستند ممکن است همچین مهی را تجربه کنند.
عوامل دیگری که ممکن است موجب مه مغزی شوند عبارتند از:
- کم‌خونی و مه مغزی
- افسردگی و احتمال ابتلا به مه مغزی
- سندروم شوگرن
- میگرن
- کم‌کاری تیروئید
- بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، آرتروز و ام اس
- کم‌آبی بدن
- عفونت ویروسی مثل کووید ۱۹
درمان‌های خانگی برای بهبود مه مغزی
خواب کافی برای درمان مه مغزی
بر اساس مطالعات انجام شده داشتن خواب کافی تأثیر زیادی در سلامت شما از جمله عملکرد شناختی و هوشیاری شما دارد. طبق گفته یک متخصص بهترین توصیه برای مقابله با این علامت خواب کافی است.
هیدراته نگه‌داشتن بدن
دهیدراته شدن بدن سریعاً بر عملکرد شناختی شما تأثیر می‌گذارد. بر اساس مطالعات انجام شده، تنها ۲ درصد افزایش در هیدراته شدن بدن موجب تغییرات چشمگیری در وضوح ذهنی شما می‌شود. روزانه آب زیادی مصرف کنید تا مطمئن شوید مغز شما برای عملکرد درست آب کافی مورد نیازش را دارد.
مدیریت استرس
مدیریت استرس از طریق مدیتیشن و یا راه‌های دیگر در کاهش مه مغزی مؤثر است.
در اجتماع بودن
در انزوا بودن نیز بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد. حتماً در اجتماع باشید و زمانی را با دوستانتان و کسانی که دوست دارید بگذرانید، این کار موجب می‌شود که مغز شما به‌درستی فعالیت کند.
تقویت حافظه و درمان مه مغزی
فعالیت‌های تقویت حافظه سرعت پردازش مغز را افزایش می‌دهد و علائم مه مغزی را کاهش می‌دهد.
رژیم غذایی مه مغزی
همیشه این را گفته‌اند آنچه که برای قلب خوب است برای مغز نیز خوب است؛ بنابراین بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که برنامه غذایی سالم را دنبال کنید. مصرف پروتئین، میوه، سبزیجات و چربی سالم را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
ورزش منظم برای مه مغزی
یکی از بهترین کارهایی که برای کاهش این علامت میتوانید انجام دهید، ورزش منظم است. طبق تحقیقات انجام‌گرفته، رابطه مستقیمی بین فعالیت بدنی، سلامت مغز و عملکرد شناختی وجود دارد. کسانی که بیشتر ورزش می‌کنند عملکرد شناختی بهتری دارند.
عوامل دیگری که می‌توانند به بهبودی کمک کنند:
- آگاهی نسبت به کمبودهایتان
- دوری از الکل و کافئین زیاد
- انجام فعالیت‌های لذت‌بخش
- امتحان کردن فعالیت‌های جدید
- کنارگذاشتن انجام همزمان چند کار
درمان مه مغزی در طب سنتی
1 : گیاهان آویشن و رزماری : گیاهان آویشن و رزماری به عنوان یکی از گیاهان دارویی معروف برای تقویت مغز و اعصاب شناخته می‌شوند. آویشن و رزماری دارای ترکیباتی هستند که به بهبود خاطره و تمرکز کمک می‌کنند. با مصرف مرتب این دو گیاه، می‌توان بهبود قابل توجهی در عملکرد شناختی داشت.
2 : شنبلیله : شنبلیله نیز یکی از گیاهانی است که به تقویت مغز و اعصاب کمک می‌کند. این گیاه دارای ترکیباتی است که می‌توانند به تقویت حافظه و کاهش خستگی کمک کنند. این گیاه را میتوانید به صورت عرقیجات یا در غذا مصرف کنید.
3 : زعفران : زعفران یکی از گیاهان دارویی معروف است که به تقویت مغز و اعصاب کمک می‌کند. این گیاه دارای ترکیباتی است که به بهبود حافظه، تمرکز و تمامیت عملکرد شناختی کمک می‌کنند. همچنین، زعفران دارای خواص آرام‌بخشی است که می‌تواند به کاهش استرس و بهبود حالت روحی کمک کند.
4 : شاه تره : شاه‌تره نیز یکی از گیاهان دارویی است که به تقویت مغز و اعصاب کمک می‌کند. این گیاه دارای ترکیباتی است که می‌توانند به بهبود عملکرد شناختی، حافظه و تمرکز کمک کنند. همچنین، شاه‌تره دارای خواص آرام‌بخشی است که می‌تواند به کاهش استرس و بهبود حالت روحی کمک کند.
5: زنجبیل : زنجبیل یکی دیگر از گیاهان دارویی است که به تقویت مغز و اعصاب کمک می‌کند. این گیاه دارای ترکیباتی است که به بهبود حافظه، تمرکز و تمامیت عملکرد شناختی کمک کنند. همچنین، زنجبیل دارای خواص ضد استرس و آرام‌بخشی است که می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود حالت روحی کمک کند.
درمان مه مغزی با 15 ماده غذایی
- مصرف ویتامین D و امگا 3
- مصرف فلز روی
- مصرف ویتامین های ب کمپلکس و ویتامین C
- مصرف ماهی سالمون
- مصرف ماست
- مصرف رزماری
- مصرف کرفس
- مصرف تخم مرغ
- مصرف آووکادو
- مصرف اسفناج
- مصرف زردچوبه
- مصرف کاکائو