عفونت ادراری یکی از شایعترین عفونتها در انسان است که اصولا هر قسمت از دستگاه ادراری یعنی کلیهها، حالبها، مثانه و مجرای ادراری را درگیر میکند. این عفونت بیشتر در بخش تحتانی دستگاه ادراری یعنی مثانه و مجرای ادراری خود را نشان میدهد. عامل بیشتر عفونتهای ادراری باکتری است، اما در برخی مواقع در اثر حضور و تکثیر قارچها و در موارد نادر ویروسها نیز بروز میکند.
علائم عفونت ادراری چیست؟
علائم عفونت ادراری
معمولا با توجه به سن، جنسیت و اینکه چه بخشی از دستگاه ادراری آلوده شده باشد، متغیر است. در بعضی موارد ممکن است تا چند روز با هیچ علائمی مواجه نشوید و یک دفعه بروز کند. از علائم عفونت ادراری در بزرگسالان که در اثر عفونت قسمتهای تحتانی دستگاه ادراری (مجاری ادراری و مثانه) بروز میکند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار بدون دفع ادرار زیاد
- تمایل برای دفع سریع ادرار
- دفع ادرار خونین
- دفع ادرار کدر و ابری
- دفع ادراری که رنگی شبیه به کوکاکولا یا چای دارد (نشانهای از وجود خون در ادرار است)
- دفع ادراری که بوی شدیدی دارد
- درد لگن در زنان خصوصاً در مرکز لگن و اطراف ناحیه استخوان شرمگاهی
- درد مقعدی در مردان
از علائم عفونت ادراری در بزرگسالان که در اثر عفونت قسمتهای فوقانی دستگاه ادراری (کلیهها و حالبها) بروز میکند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد در قسمت فوقانی بدن مثل کمر و پهلوها
- تب و لرز
- حالت تهوع
- استفراغ
- خستگی
- وجود خون در ادرار
گسترش عفونت ادراری در این ناحیه از دستگاه تناسلی میتواند منجر به فشار خون پایین، کاهش دمای بدن، شوک و مرگ شود. پس حتما پس از مشاهده علائم ذکر شده، برای درمان به موقع آن اقدام کنید. معمولا علائم عفونت ادراری در نوزادان و کودکان عبارتند از:
- دمای بالای بدن بهخصوص در ناحیه گردن، کمر یا شکم کودک
- نوزاد یا کودک مدام بیقرار است و کماشتها میشود
- نوزاد مدام خود را خیس میکند
- احساس بوی ناخوشایند هنگام عوض کردن نوزاد
- ممکن است کودک در اثر تکرر ادرار شب دچار شبادراری شود
معمولا افراد مسن، ضعیف یا افرادی که سوند ادراری دارند، در اثر عفونت ادراری با علائم زیر مواجه میشوند:
- تغییرات رفتاری مانند احساس آشفتگی
- خیس شدن بیاختیار شلوار
- تب و لرز
- احساس سوزش بیشازحد و قرمزی پوست در محل سونداژ
علل ابتلا به عفونت ادراری چیست؟
- افزایش سن (افراد مسن بیشتر به عفونت ادراری مبتلا میشوند)
- استراحت طولانیمدت یا کاهش تحرک بعد از جراحی
- سنگ کلیه
- داشتن عفونت ادراری در چند هفته گذشته
- انسداد مجاری ادراری در اثر بزرگ شدن پروستات، سنگ کلیه و بروز انواع خاصی از سرطان
- استفاده طولانیمدت از سوندهای ادراری که ممکن است ورود باکتریها به مثانه را راحتتر کند
- دیابت کنترل نشده
- داشتن ساختارهای ادراری غیر طبیعی از بدو تولد
- یک سیستم ایمنی ضعیف شده
- عدم رعایت بهداشت مناسب یا شستشوی بدن با آب غیر بهداشتی
آیا امکان پیشگیری از عفونت ادراری وجود دارد؟
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
- مایعات فراوان، به ویژه آب بنوشید. نوشیدن آب به رقیقتر شدن و دفع بیشتر ادرار کمک میکند. این کار اجازه میدهد باکتریها از دستگاه ادراری شما قبل از شروع عفونت دفع شوند.
- در مورد خانمها بهتر است هنگام شستشوی بدن خود پس از ادرار کردن و بعد از اجابت مزاج، از جلو به عقب این کار را انجام دهند تا باکتریهای ناحیه مقعد به واژن و مجرای ادرار منتقل نشوند. سعی کنید بعد از هر بار شستشو بدن خود را با یک دستمال نخی تمیز خشک کنید.
- پس از مقاربت هر چه زودتر مثانه خود را خالی کنید. همچنین برای کمک به دفع بیشتر باکتریها، یک لیوان آب کامل بنوشید.
- استفاده از اسپریهای خوشبوکننده یا سایر محصولات زنانه مانند دوش واژینال و پودر در ناحیه تناسلی میتواند مجرای ادرار را تحریک کند.
- روش کنترل بارداری خود را تغییر دهید. دیافراگمها یا کاندومهای دارای اسپرمکش میتوانند در رشد باکتریها نقش داشته باشند.
درمان عفونت ادراری با داروهای گیاهی
- تحقیقات نشان دادهاند که نوشیدن مداوم آب زغالاخته در پیشگیری از عفونت ادراری بسیار موثر است.
- تجربه نشان داده است که خوردن عصاره رقیق شده گیاه کاسنی (۲ تا ۴ گرم به صورت جوشانده یا دم کرده) و گیاه گزنه باعث افزایش ادرار و خروج باکتریها شده و در رفع عفونت ادراری موثر است.
- خوردن مداوم محلول دارچین و عسل به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن باکتریها کمک میکند.
درمان عفونت ادراری در طب سنتی
- از نظر متخصصان درمان عفونت ادراری طب اسلامی، بهترین روش درمانی، تحریک بدن به ادرار کردن است.
- بههمیندلیل خوردن روزانه یک فنجان آب تربچه، مخلوط آب گل گز روغنی و آب نارگیل، آب آناناس، آب انگور قرمز، آب اسفناج و یک حبه سیر بهعنوان آنتیبیوتیک بسیار موثر است.
- برای درمان عفونت ادراری در زنان با طب سنتی توصیه میشود که خانمها از خواص ضد عفونیکننده سرکه سیب رقیق شده برای شستشوی اندام تناسلی خود غافل نشوند.
نوشیدن آب فراوان
عفونت ادراری زمانی بروز میکند که گروهی از میکروارگانیسمهای مضر مجاری ادراری و در واقع کلیهها و مثانه را اشغال میکنند. در اکثر موارد عفونت ادراری به دلیل باکتریها بروز میکند، بنابراین باید به فکر نابودی این باکتریها بود. یک اصل اساسی در درمان عفونت ادراری وجود دارد که عبارت است از نوشیدن آب فراوان. برای این کار باید روزانه بین 2 تا 3 لیتر آب بنوشید تا مجاری اداری تمیز شده و عفونت از بین برود.
کاسنی و گزنه
تجربه نشان داده است که خوردن عصاره رقیق شده گیاه کاسنی (۲ تا ۴ گرم به صورت جوشانده یا دم کرده) و گیاه گزنه باعث افزایش ادرار و خروج باکتریها شده و در رفع عفونت ادراری موثر است.
دارچین و عسل
خوردن مداوم محلول دارچین و عسل به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن باکتریها کمک میکند.
دمکرده گیاه دماسبی
دمکرده گیاه دماسبی یک نوشیدنی فوقالعاده با خواص ادرارآوری بالا است که به افزایش تولید و دفع ادرار کمک میکند. این کار نیز باعث تمیز شدن مجاری ادراری و کاهش باکتریها میشود. ترکیبات ضدالتهابی گیاه دماسبی به تسکین درد و کاهش احساس سنگینی کمک کرده و باعث بهبودی سریع فرد میشود.
کافی است یک قاشق معادل 10 گرم گیاه دماسبی را به یک لیوان معادل 100 میلیلیتر آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید به مدت چند دقیقه با حرارت ملایم بجوشد و سپس شعله را خاموش کنید. زمانی که دمنوش خنک و به دمای قابل نوشیدن رسید آن را جرعهجرعه میل کنید. میتوانید روزانه دو تا سه لیوان از این دمنوش میل کنید.
آب هندوانه
آب هندوانه میزان زیادی ترکیبات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی به بدن میرساند که باعث تسکین مشکلات دستگاه ادراری میشود. در واقع اثر ادرارآوری هندوانه میزان مایعات بافتها را تنظیم کرده و با عبور از کلیهها باعث تمیزی آن و دفع توکسینها میشود. برای این منظور دو برش هندوانه را با یک لیوان آب میکس کنید تا کاملاً یکدست شود و روزانه دو لیوان از این آب هندوانه را میل کنید.
عرق آویشن
با وجود تیمول و کارواکرول در عرق آویشن می توان باکتری عفونی بدن را از بین برد و عفونت های روده ای و دستگاه ادراری را درمان کرد.
دمنوش بابونه
خوردن دمنوش بابونه موجب کاهش دردهای ماهیچهای در اثر عفونتهای ادراری می شود و خاصیت ضد باکتری، ضد قارچ و خواص ضد التهابی دارد.