گل مژه (به انگلیسی: Stye) یک بیماری متداول و شایع چشمی است که خطری برای شخص ندارد و منشا اصلی آن، یک باکتری با نام استافیلوکوک است. در این بیماری زائدههای کوچکی همچون جوش چرکی در ناحیه داخلی و خارجی چشم ایجاد میشود. در واقع این بیماری ناشی از عفونتی است که در غدد چربی پلک بوجود میآید.
این بیماری، میتواند افراد را در هر سنی درگیر کند و از طریق تماس دست آلوده با پلک و همچنین التهاب لبه پلک ایجاد میگردد. باید توجه داشت که این بیماری براحتی و با انجام برخی درمانهای خانگی قابل درمان خواهد بود.
علت گل مژه
در ناحیه پلک، تعداد زیادی غدد چربی وجود دارد که در اطراف مژهها قرار دارند. ممکن است این غدد به دلایل مختلفی مانند گرد و غبار مسدود و بسته شوند. انسداد این غدد چربی بستری مناسب را برای رشد باکتریها فراهم میآورد که میتواند منجر به ایجاد این عارضه گردد. البته باید توجه داشت که موارد دیگری نیز به عنوان علت گل مژه و عفونت غدد در این ناحیه شناخته میشوند که عبارتند از:
- بهداشت نامناسب چشم و پلک
- استرس و اضطراب بیش از حد
- ایجاد تغییرات هورمونی در بدن
- پاکسازی نامناسب آرایشهای چشمی
- استفاده از لوازم آرایشی تقلبی و آلوده
- برخی از بیماریهای التهابی چشمی همچون بلفاریت
راه های پیشگیری از گل مژه
قبل از لمس کردن چشم، دست های خود را با آب و صابون شست و شو دهید.
آرایش چشم را قبل از خواب پاک کنید.
از به اشتراک گذاشتن حوله با فردی که دچار گل مژه است خوددرای کنید. زیرا ممکن است باکتری ها بر روی حوله باقی بماند. همچنین از به اشتراک گذاشتن لوازم آرایش مربوط به چشم خودداری کنید.
انواع گل مژه
این عارضه نیز دارای انواعی است و به شکلهای مختلفی بروز پیدا میکند که هرکدام از آنها دارای درمان مخصوص به خود هستند. بصورت کلی انواع گل مژه عبارتند از:
شالازیون
در این نوع، غدهای با نام میبومین مسدود میشود. میبومین در واقع یک غده چربی است که در ناحیه پلکها قرار دارد و منافذ خروجی آن نیز در لبه پلک میباشد.
هوردئولوم
در نوع هوردئولوم، غدد عرقی موجود در گوشه چشم و مژهها و یا غدد چربی موجود در قسمت پایین مژهها درگیر می شوند.
همچنین دسته بندی دیگری نیز بر اساس محل ایجاد این عارضه نیز وجود دارد که ممکن است در داخل یا خارج پلک ایجاد گردد.
علائم گل مژه
این عارضه همچون سایر بیماریها علائمی را از خود بروز می دهد که شخص با مشاهده آنها متوجه درگیری با آن خواهد شد. برخی از این علائم عبارتند از:
- اشک ریزی بیش از حد نرمال
- التهاب و تورم در ناحیه پلک و اطراف چشم
- احساس درد در ناحیه پلک
- احساس خارش و سوزش در محل عارضه
- پوسته ریزی در قسمت پلک
- حساسیت به نور
روشهای درمان گل مژه
این عارضه معمولا پس از گذشت چند وقت و به مروز با انجام برخی از مراقبتها از بین میرود. باید توجه داشت که نباید گل مژه را فشار داد چون وضعیت را به مراتب بدتر خواهد کرد. در صورتیکه شخص به دفعات با این بیماری درگیر شود حتما باید به یک چشم پزشک به جهت درمان مراجعه نماید.
علاوه بر درمانهای خانگی که در قسمت بعد به آنها خواهیم پرداخت بکارگیری برخی از روشها نیز در درمان این عارضه مفید خواهد بود. برای مثال ممکن پزشک از برخی پمادها و کرمهای آنتی بیوتیک و همچنین داروهای تزریقی به جهت کاهش التهاب استفاده نماید. همچنین ممکن است در برخی مواقع، پزشک در شرایط استریل تخلیه آن را انجام دهد.
بیمار برای تسکین درد خود میتواند از داروهای مسکن نیز استفاده نماید و در این خصوص هیچگونه منع مصرفی وجود ندارد. همچنین برخی افراد این پرسش را دارند که بهترین پماد برای گل مژه چیست؟ در پاسخ به آنها باید گفت که پمادهای آنتی بیوتیک در درمان این عارضه مفید هستند و افراد میتوانند به جهت تسریع در روند بهبود از آن استفاده نمایند. ضمنا در برخی موارد، قطرههای آنتی بیوتیک بعنوان قطره درمان گل مژه استفاده میشوند. قابل ذکر است که در برخی موارد نادر پزشک مجبور است برای جلوگیری از گسترش عفونت، آن را بردارد. البته باید توجه داشت که جراحی برای گل مژه ریز انجام نمیشود.
روغن های گیاهی موثر در درمان گل مژه شامل :
روغن اسطوخودوس
2 تا 3 بار در روز یک تا دو قطره از روغن اسطوخودوس را بر روی پلک به آرامی ماساژ دهید.
روغن سیر
روغن سیر به دلیل داشتن خواص ضدعفونی کننده، با انواع عفونت و قارچ مبارزه میکند. کافی است یک گوش پاک کن را به روغن سیر آغشته کرده و به آرامی بر روی گل مژه ماساژ دهید.
روغن درخت چای
روغن درخت چای یکی از موثر ترین روغن های گیاهی در درمان عفونت های باکتریایی میباشد و در طب سنتی برای از بین بردن انواع قارچ و عفونت بر روی پوست و ناخن از آن استفاده میشود. کافی است 5 قطره روغن درخت چای را با 2 قاشق غذاخوری آب مقطر ترکیب کرده و 2 قطره از آن را بر روی پلک بریزید. این کار را تا زمان بهبودی 2 تا 3 بار در روز تکرار کنید.
درمان گل مژه در طب سنتی
ژل آلوئه ورا
آلوئه ورا را برش زده و آن را بر روی گل مژه قرار دهید. بعد از 10 تا 15 دقیقه پلک را با آب ولرم شست و شو دهید. بهتر است برای نتیجه گیری بهتر ، 2 تا 3 بار در روز آن را تکرار کنید.
عسل طبیعی
عسل از زمان های قدیم به عنوان یک ماده با خواص آنتی باکتریایی قوی شناخته میشود و یکی از درمان های محبوب برای درمان عفونت و التهابات مربوط به چشم در طب سنتی است.
کافی است 2 قاشق غذاخوری عسل را با یک فنجان آب گرم بخوبی ترکیب کرده و چشم را با آن شستشو دهید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
در صورتی که :
گلمژه در داخل پلک ایجاد شود
روز به روز بزرگتر و دردناک تر شود
بعد از چند روز درمان در خانه از بین نرود
بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد
اگر بعد از گذشت 10 روز تورم و درد پلک از بین نرفت باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. ممکن است این تورم نتیجه یک بیماری زمینه ای مانند بلفاریت نیز باشد.
نتیجه گیری
گل مژه عارضهای بی خطر است که در لبه پلک ایجاد میگردد. این عارضه بدلیل انسداد غدد چربی موجود در این ناحیه ایجاد میشود. برای درمان آن از روشهای خانگی مانند شستشوی منظم و کمپرس گرم میتوان استفاده نمود. باید توجه داشت که با رعایت موارد بهداشتی این بیماری براحتی قابل درمان خواهد بود و در کل طول درمان آن بین 7 تا 10 روز میباشد.